Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở trường Tiểu học

Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở trường Tiểu học

* Cơ sở lý luận.

Công tác sinh hoạt chuyên môn là một hoạt động hết sức quan trọng trong tất cả các hoạt động của trường Tiểu học. Sinh hoạt chuyên môn không chỉ giúp mỗi người giáo viên nâng cao năng lực chuyên môn cho bản thân mà còn là hoạt động tạo điều kiện cho tất cả các giáo viên trao đổi, hỗ trợ lẫn nhau trong công tác. Qua các buổi sinh hoạt chuyên môn, giáo viên được bổ sung và nâng cao những kiến thức chuyên môn trong thực tiễn, những kỹ năng mềm dẻo trong công tác giảng dạy và quản lý học sinh. Hơn thế nữa các giáo viên trong tổ có thể trao đổi kinh nghiệm giảng dạy, đề xuất các biện pháp giải quyết những vướng mắc trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn, góp phần nâng cao chất lượng dạy học.

Tổ chuyên môn tổ chức thực hiện, kiểm tra đánh giá ban đầu về kết qủa giảng dạy - học tập, phương pháp dạy học, đổi mới nội dung chương trình . một cách sát thực nhất. Hoạt động chuyên môn của nhà trường có chất lượng hay không, vấn đề này phụ thuộc vào việc sinh hoạt ở các tổ chuyên môn.Thực tế cho thấy những trường có phong trào chuyên môn mạnh đều rất chú trọng đến việc sinh hoạt tổ chuyên môn.

Do đó vấn đề sinh hoạt chuyên môn hiện nay đang được các cấp quản lý giáo dục quan tâm và tìm giải pháp phù hợp để nâng cao chất lượng của buổi sinh hoạt chuyên môn thông qua đó nhằm nâng cao chất lượng dạy và học.

 

doc 22 trang yenhap123 27805
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Sáng kiến kinh nghiệm: Một số biện pháp đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở trường Tiểu học", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
\MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài.
* Cơ sở lý luận.
Công tác sinh hoạt chuyên môn là một hoạt động hết sức quan trọng trong tất cả các hoạt động của trường Tiểu học. Sinh hoạt chuyên môn không chỉ giúp mỗi người giáo viên nâng cao năng lực chuyên môn cho bản thân mà còn là hoạt động tạo điều kiện cho tất cả các giáo viên trao đổi, hỗ trợ lẫn nhau trong công tác. Qua các buổi sinh hoạt chuyên môn, giáo viên được bổ sung và nâng cao những kiến thức chuyên môn trong thực tiễn, những kỹ năng mềm dẻo trong công tác giảng dạy và quản lý học sinh. Hơn thế nữa các giáo viên trong tổ có thể trao đổi kinh nghiệm giảng dạy, đề xuất các biện pháp giải quyết những vướng mắc trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn, góp phần nâng cao chất lượng dạy học..
Tổ chuyên môn tổ chức thực hiện, kiểm tra đánh giá ban đầu về kết qủa giảng dạy - học tập, phương pháp dạy học, đổi mới nội dung chương trình ... một cách sát thực nhất. Hoạt động chuyên môn của nhà trường có chất lượng hay không, vấn đề này phụ thuộc vào việc sinh hoạt ở các tổ chuyên môn.Thực tế cho thấy những trường có phong trào chuyên môn mạnh đều rất chú trọng đến việc sinh hoạt tổ chuyên môn.
Do đó vấn đề sinh hoạt chuyên môn hiện nay đang được các cấp quản lý giáo dục quan tâm và tìm giải pháp phù hợp để nâng cao chất lượng của buổi sinh hoạt chuyên môn thông qua đó nhằm nâng cao chất lượng dạy và học.
* Cơ sở thực tiễn
Trong những năm qua, công tác sinh hoạt chuyên môn ở các trường học nói chung , Trường tiểu học nơi tôi công tác nói riêng đã được tổ chức thực hiện thường xuyên. Song, các buổi sinh hoạt chuyên môn thường diễn ra theo hai hình thức: Hội thảo theo chuyên đề và dự giờ trao đổi, rút kinh nghiệm. Với các nội dung như triển khai học tập các văn bản chỉ đạo về chuyên môn của cấp trên, tập huấn phương pháp dạy học thường do Ban giám hiệu triển khai. Bên cạnh đó là việc tổ chức thảo luận, dự giờ trao đổi kinh nghiệm về một số bài học. Cả hai hình thức trên đã được thực hiện khá tốt góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh. Tuy nhiên, các buổi sinh hoạt chuyên môn hiện nay còn mang tính hình thức ,bộc lộ nhiều vấn đề bất cập cần phải thay đổi cả về hình thức lẫn nội dung,.Các buổi sinh hoạt chuyên môn chưa đi sâu vào chuyên môn mà chỉ tổ chức qua loa "đối phó", một số giáo viên còn chưa chú trọng tự học, tự bồi dưỡng chuyên môn. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên nhưng cốt lõi nhất là do nhận thức của các tổ trưởng. Nếu không có sự theo sát của Ban giám hiệu và tổ trưởng không say mê chuyên môn, chỉ sử dụng phương pháp quản lý “chung chung” không có kiểm tra đánh giá thì tổ chỉ hoạt động một cách hình thức không có hiệu quả. Một nguyên nhân khác nữa là do năng lực quản lý của tổ trưởng còn hạn chế. Nhiều tổ trưởng đã ý thức được mối quan hệ chặt chẽ của tổ chuyên môn với việc nâng cao tay nghề của giáo viên, nâng cao chất lượng giảng dạy... nhưng không biết bắt dầu từ đâu, phải làm gì để chỉ đạo tổ hoạt động nề nếp và có hiệu quả. Vì vậy tôi xin mạnh dạn trình bày "Một số biện pháp đổi mới, nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở trường Tiểu học ”.
2. Mục đích nghiên cứu.
Để đạt được mục tiêu dạy học thì việc đổi mới cách sinh hoạt chuyên môn trong tổ khối sao cho đạt hiệu quả cao là một vấn đề hết sức cần thiết trong thực tiễn hiện nay ở các trường học nói chung và của trường Tiểu học nói riêng, trong đó mỗi thành viên trong tổ là một hạt nhân quan trọng. 
Nhằm nâng cao nhận thức về công tác bồi dưỡng chuyên môn cho đội ngũ tổ khối trưởng, khối phó chuyên môn trong nhà trường, nhất là việc sinh hoạt chuyên môn tập trung theo tổ, khối và đặc biệt là ý thức tự học, tự bồi dưỡng; tinh thần mạnh dạn, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm của mỗi giáo viên trong việc thực hiện đạo đức nghề nghiệp, trau dồi nghiệp vụ tay nghề, nghiệp vụ sư phạm trong sự nghiệp trồng người mà Đảng và Nhà nước đã tin tưởng giao cho những người làm công tác dạy học.
Thực hiện chuyên đề này chúng tôi hy vọng sẽ góp phần nâng cao chất lượng buổi sinh hoạt chuyên môn, qua đó nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên và góp phần nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. 
3. Phạm vi, đối tượng nghiên cứu
- Phạm vi: Tổ chuyên môn: Tổ 1, Tổ 2+3, Tổ 4+5.
- Đối tượng: Một số biện pháp đổi mới nâng cao chất lượng sinh hoạt tổ chuyên môn ở trường Tiểu học nơi tôi công tác .
4. Thời gian nghiên cứu: 
Trong năm học 2018 - 2019 (từ tháng 9 năm 2018 đến tháng 5 năm 2019)
5. Nhiệm vụ nghiên cứu:
Chỉ ra được thực trạng và yêu cầu cần thiết phải tập trung cao cho tổ chuyên môn, trước hết là tiêu chuẩn tổ trưởng chuyên môn về uy tín, về nhân cách tư chất để đảm đương nhiệm vụ được giao.
Đề xuất được những giải pháp khả thi về việc nâng cao chất lượng giảng dạy, về hiệu quả giáo dục, góp phần đổi mới phương pháp cho toàn thể giáo viên.
 NỘI DUNG
1. Cơ sở lý luận của việc sinh hoạt chuyên môn trong các tổ khối và nhà trường. 
1.1. Các định nghĩa, khái niệm.
Sinh hoạt chuyên môn là hoạt động thường xuyên của nhà trường và là một trong những hình thức bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho giáo viên, giúp giáo viên chủ động lựa chọn nội dung, phương pháp dạy học cho phù hợp với từng đối tượng học sinh của lớp,trường mình.
Để một buổi sinh hoạt chuyên môn có hiệu quả, các chuyên đề phải thỏa mãn tối thiểu các điều kiện sau: Phải được bắt nguồn từ việc giải quyết các vấn đề khó, hoặc các vấn đề mới phát sinh trong thực tế giảng dạy. Bám sát định hướng đổi mới phương pháp giáo dục và kiểm tra đánh giá hiện nay.
Mang tính phổ biến và khả thi. Đảm bảo nguồn lực và các điều kiện cơ sở vật chất. Nâng cao sinh hoạt chuyên môn không chỉ giúp mỗi giáo viên nâng cao năng lực chuyên môn cho bản thân mà Sinh hoạt chuyên môn còn là môi trường để tình đồng nghiệp nảy nở và phát triển giữa tất cả giáo viên, giúp họ hỗ trợ lẫn nhau trong công tác; hình thành môi trường học tập tốt đẹp cũng như truyền thống, bản sắc văn hóa riêng của nhà trường.
Sinh hoạt chuyên môn nhằm nâng cao khả năng nghiên cứu, đúc rút kinh nghiệm, ứng dụng tiến bộ khoa học giáo dục cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trong hoạt động quản lý và giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giáo dục và thực hiện các mục tiêu đổi mới của Ngành. 
1.2. Các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện công tác sinh hoạt chuyên môn trong trường Tiểu học. 
Quyết định số 29/PGDĐT ngày 13/01/2015 của Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo Mỹ Đức về việc tăng cường hiệu quả sinh hoạt Tổ chuyên môn và SHCM nhà trường . 
Hướng dẫn số 610/HD-PGD&ĐT V/v hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2018-2019.
Công văn số 350/PGD&ĐT V/v thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm cuối năm và tổng kết năm học 2018-2019
2. Thực trạng chất lượng sinh hoạt chuyên môn hiện nay.
2.1. Vài nét về đặc điểm tình hình của nhà trường.
Xã nơi tôi công tác có tổng diện tích tự nhiên là 11,1km2.Dân số khoảng 14600 người.Xã có hai trường tiểu học.Trường tôi dạy có một khu trung tâm, không có khu lẻ. Học sinh của trường gồm hai thôn trong xã.Trường cách trung tâm xã khoảng 0,5km .Cơ sở vật chất của nhà trường được nhà nước đầu tư xây dựng tương đối đầy đủ, nhà trường đã đạt chuẩn Quốc gia vào tháng 3 năm 2016. Tập thể nhà trường nhiều năm đã được Ủy ban nhân dân huyện Mỹ Đức tặng giấy khen, nhiều giáo viên đã đạt danh hiệu Lao động Tiên tiến, Chiến sỹ thi đua trong nhiều năm. 
Quy mô trường lớp, học sinh tiếp tục được ổn định, kế hoạch năm học 2018-2019: Trường có 20 lớp với 570 học sinh đạt tỷ lệ 27,75 HS/ lớp. Trường chỉ có một khu,nhà học sinh xa nhất cách trường khoảng 03km, nhưng đường xá đi lại thuận lợi . 
Theo quyết định chuẩn y của Phòng giáo dục và Đào tạo huyện Mỹ Đức, nhà trường được chia làm 3 tổ chuyên môn gồm: tổ 1, tổ 2-3 và tổ 4-5. Sự phân công nhiệm vụ trong các tổ được dựa vào năng lực của các giáo viên và dựa vào số lượng học sinh trong từng tổ khối. Người làm tổ trưởng phải là người có năng lực quản lý, có năng lực chuyên môn trong tổ.
2.2.Điều tra thực trạng.
* Thuận lợi:
Được sự quan tâm và chỉ đạo sát sao của Huyện ủy, Hội đồng nhân dân, UBND huyện, UBND xã , Ban giám hiệu nhà trường và các ban ngành đoàn thể đóng trên địa bàn, nhất là việc ban hành các chủ trương, chính sách đầu tư cho Giáo dục và Đào tạo; công tác tham mưu, quản lý, chỉ đạo của ngành tiếp tục có nhiều đổi mới mang lại hiệu quả tích cực, tạo niềm tin và động lực cho toàn trường giữ vững kỷ cương, trách nhiệm và uy tín. 
Đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên ổn định, có sức khỏe, có phẩm chất đạo đức tốt, có uy tín với học sinh và nhân dân địa phương, nhiệt tình trong công việc và có khả năng hoàn thành tốt nhiệm vụ. đảm bảo về số lượng và chất lượng, có tinh thần học tập, bồi dưỡng nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm tạo được sự đồng thuận trong việc quyết tâm chấn chỉnh kỷ cương trong dạy học có ý thức đổi mới phương pháp và nâng cao hiệu quả giáo dục, trong quản lý.
- Học sinh bước đầu có những hứng thú và tích cực trong các hoạt động giáo dục. Phụ huynh học sinh cũng đã quan tâm đến việc phối hợp cùng nhà trường giáo dục con em.
- Cơ sở vật chất, phương tiện và điều kiện dạy học tương đối đảm bảo.
* Khó khăn:.
- Giáo viên có sự biến động do việc điều động, thuyên chuyển diễn ra hằng năm
- Trình độ nhận thức và khả năng tiếp thu của học sinh chưa cao; học sinh chưa mạnh dạn trong giao tiếp hằng ngày, khả năng diễn đạt, chia sẻ trước tập thể còn yếu.
- Một số giáo viên được đào tạo, bồi dưỡng được vài ba năm thì chuyển công tác, thay vào đó là những giáo viên mới vào nghề, giáo viên hợp đồng chưa được tập huấn nhiều về công tác chuyên môn.
2.3 Thực trạng về sinh hoạt tổ chuyên môn:
- Nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn chưa phong phú, hình thức còn đơn điệu, gò bó, chưa đi sâu vào các vấn đề trọng tâm đổi mới phương pháp dạy học và tháo gỡ những khó khăn cho giáo viên trong tổ, không sát với tình hình thực tế chuyên môn của tổ. Trong các buổi sinh hoạt, không khí thường trầm lắng, những vấn đề mới và khó ít được mang ra bàn bạc, thảo luận. 
- Một số tổ không thực hiện đầy đủ, cắt xén thời gian, không đảm bảo thời lượng dẫn đến nội dung sinh hoạt không đảm bảo, giáo viên khi gặp khó khăn trong chuyên môn không được giúp đỡ kịp thời; các văn bản chỉ đạo không được tìm hiểu kĩ càng dẫn đến thực hiện không tốt, ảnh hưởng đến hiệu quả giảng dạy của giáo viên và người phải chịu thiệt thòi chính là học sinh.
- Tổ trưởng chưa phát huy hết vai trò của mình, thường có tâm lí coi mình cũng như giáo viên bình thường khác, chỉ lo hồ sơ đầy đủ, sạch đẹp; chưa phân công nhiệm vụ cho giáo viên theo đúng yêu cầu, nhiệm vụ; đặc biệt chưa chủ động xây dựng tốt kế hoạch hoặc chưa mạnh dạn trong việc đề xuất các ý kiến để nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên môn.
- Khi tổ sinh hoạt thì chỉ có thư ký ghi chép một cách qua loa để có biên bản đảm bảo hồ sơ tổ. Các thành viên trong tổ thi sinh hoạt hời hợt không trao đổi, không có ý kiến, nếu tổ trưởng có triển khai hướng dẫn chỉ đạo một số vấn đề trong kế hoạch nhà trường thì không ghi chép nên sau đó không nhớ để thực hiện. Chất lượng chuyên môn cũng như khả năng tự học, tự bồi dưỡng của một số giáo viên còn hạn chế - Một số giáo viên còn chưa mạnh dạn, chưa chịu khó suy nghĩ, chưa dám chịu trách nhiệm. Chưa có tinh thần cầu thị, cầu tiến còn thụ động trông chờ ỷ lại sự điều hành của Ban giám hiệu, của khối trưởng, khối phó và những người có tuổi nghề, tuổi đời cao hơn dẫn đến hiệu quả các buổi sinh hoạt chuyên môn chưa cao.
3. Các biện pháp để nâng cao chất lượng buổi sinh hoạt chuyên môn.
3.1. Những căn cứ đề xuất biện pháp:
- Tổ chuyên môn có nhiệm vụ: Xây dựng kế hoạch hoạt động chung của tổ theo tuần, tháng, năm học nhằm thực hiện chương trình, kế hoạch dạy học và hoạt động giáo dục; Thực hiện bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, kiểm tra, đánh giá chất lượng, hiệu quả giảng dạy, giáo dục và quản lí sử dụng sách, thiết bị của các thành viên trong tổ theo kế hoạch của nhà trường; Tham gia đánh giá, xếp loại giáo viên theo quy định Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học và giới thiệu tổ trưởng, tổ phó (Điều 18, khoản 2- Điều lệ trường Tiểu học)
- Tổ chuyên môn bao gồm giáo viên, viên chức làm công tác thư viện, thiết bị giáo dục. Mỗi tổ có ít nhất 3 thành viên. Tổ chuyên môn có tổ trưởng, nếu có từ 7 thành viên trở lên thì có một tổ phó (Điều 18, khoản 1- Điều lệ trường tiểu học); Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành trường Tiểu học; là nơi trực tiếp triển khai các hoạt động giáo dục và dạy học; là nơi tập hợp, đoàn kết các giáo viên trong tổ, kịp thời động viên, giúp đỡ giáo viên trong tổ hoàn thành tốt nhiệm vụ; Tổ chuyên môn là đầu mối mà Hiệu trưởng dựa vào đó để quản lý nhà trường trên nhiều phương diện, nhưng cơ bản nhất là hoạt động giáo dục, dạy học và các hoạt động sư phạm của giáo viên.
- Tổ trưởng là người đứng đầu, chịu sự quản lý của Ban giám hiệu nhà trường. Tổ trưởng có nhiệm vụ truyền lại những chỉ đạo về các hoạt động trong nhà trường trong đó hoạt động dạy học là chính. Tổ chuyên môn là nơi triển khai các hoạt động dạy học trong nhà trường, có quan hệ hợp tác phối hợp với các bộ phận và đoàn thể khác trong nhà trường. Tổ trưởng chuyên môn chính là cầu nối giữa Ban giám hiệu và giáo viên nên cần có sự hiểu biết nhất định về quan hệ quản lý trong nhà trường.
3.2. Tăng cường lãnh đạo đối với tổ chuyên môn:
* Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong các tổ chuyên môn.
	Như chúng ta đã biết Đảng cộng sản Việt Nam là Đảng duy nhất lãnh đạo đất nước. Điều lệ trường Tiểu học đã qui định về vai trò,vị trí tổ chức Đảng trong trường Tiểu học là:
Tổ chức Đảng trong trường Tiểu học lãnh đạo nhà trường và hoạt động trong khuôn khổ Hiến pháp và Pháp luật. Chính vì lẽ đó việc tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng trong các tổ chuyên môn là hết sức cần thiết và phải đặt lên vị trí hàng đầu.
Việc tăng cường hơn nữa sự lãnh đạo của Đảng trong các tổ chuyên môn phải được thông qua việc các tổ chuyên môn phải nắm được các chủ trương , đường lối , chính sách của Đảng. Đặc biệt là phải nắm bắt thực hiện kịp thời các nghị quyết , chỉ thị của Chi bộ nhà trường trong việc chỉ đạo chuyên môn cũng như các hoạt động của nhà trường . Để thực hiện tốt điều này nếu có thể cơ cấu tổ trưởng các tổ chuyên môn là Đảng viên để lãnh đạo các tổ chuyên môn . Thông qua việc xây dựng các đoàn thể vững mạnh trong nhà trường , nhằm phối hợp một cách nhịp nhàng với các tổ chuyên môn trong việc cùng nhau phấn đấu để đạt được các mục tiêu đã đề ra.
* Tăng cường sự quản lý của BGH đối với tổ chuyên môn.
Để đảm bảo tốt chất lượng hoạt động chuyên môn của các tổ, thì một điều quan trọng không thể thiếu đó là phải tăng cường sự quản lý của Ban giám hiệu nhà trường đối với hoạt động chuyên môn của các tổ. Sự quản lý của Ban giám hiệu phải được thể hiện qua :
- Xây dựng tốt kế hoạch năm học, bao gồm những nội dung cơ bản sau :
+ Mục tiêu công việc: Về qui mô, cơ cấu, chất lượng, hiệu quả của hoạt động dạy - học sẽ tiến hành. Các công việc dự kiến có thể là: khai giảng, tổ chức giảng dạy, các chương trình, quyết định, kế hoạch cấp trên ban hành, chỉ đạo. Công tác phổ cập giáo dục, bồi dưỡng giáo viên, kế hoạch kiểm tra đánh giá hoạt động dạy - học .
Công tác này sẽ giúp các tổ chuyên môn có định hướng có kế hoạch cụ thể cho hoạt động chuyên môn của tổ mình.
+ Phân bổ nguồn lực: Kế hoạch tổ chức bộ máy của trường như thành lập và cử tổ trưởng chuyên môn, dự kiến phân công công tác cho giáo viên ... ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng hoạt động chuyên môn của tổ, nên khi phân công phân nhiệm cần phải chú ý đến phẩm chất đạo đức, sở trường năng lực và nhu cầu phù hợp với điều kiện hoàn cảnh của từng cá nhân (nhu cầu cá nhân phải tuân theo và đặt dưới nhu cầu và lợi ích tập thể).
- Hoàn thiện cơ cấu tổ chức, thực hiện hiệu quả kế hoạch năm học: về tổ chức, xây dựng phát triển tổ chuyên môn, phân công trách nhiệm, liên đới trách nhiệm. công tác này sẽ tạo cho bộ máy hoạt động thông suốt, trôi chảy đạt hiệu quả cao.
- Chỉ đạo việc thực hiện mục tiêu, chương trình dạy học: Ban giám hiệu chỉ đạo tổ chuyên môn xây dựng kế hoạch chung cả tổ, hướng dẫn giáo viên xây dựng kế hoạch dạy học, quản lý hoạt động giảng dạy của giáo viên ( bằng việc thực hiện đầy đủ đúng tiến độ thời gian, soạn bài, lên lớp, quá trình kiểm tra đánh giá kết quả học tập của học sinh).
- Tổ chức các hoạt động sư phạm cho giáo viên bằng các hình thức cơ bản như: Thông qua phong trào sáng kiến trong dạy học, thi đua “ dạy tốt , học tốt” , mở các chuyên đề, thao giảng, các khoá bồi dưỡng, các hình thức học tập khác ...
- Tiến hành hoạt động kiểm tra đánh giá dạy học và thực hiện kế hoạch dạy học trong năm học: xây dựng kế hoạch kiểm tra, tổ chức lực lượng kiểm tra đánh giá, hoàn thiện hoạt động dạy học, hoàn thiện quản lý hoạt động dạy học.
* Thực hiện tốt vai trò của Ban giám hiệu trong công tác chỉ đạo sinh hoạt chuyên môn của tổ khối.
- Thường xuyên có mặt trong các buổi sinh hoạt của tổ khối kịp thời nắm bắt thông tin, nắm bắt nhu cầu của giáo viên, các vướng mắc về chuyên môn để có biện pháp đáp ứng, giải đáp kịp thời. Nắm bắt được vấn đề này, tôi yêu cầu tổ khối chủ động đưa vấn đề ra bàn bạc thảo luận cách thực hiện trong buổi họp tổ, có thể tổ chức thành chuyên đề nhằm giúp giáo viên định hướng được các phương pháp giảng dạy phù hợp. Khơi gợi cho giáo viên mạnh dạn bày tỏ ý kiến của mình. Đặt vấn đề giúp giáo viên động não tìm ra cách giải quyết. Mỗi giáo viên đều đưa ra cách giải quyết, nhiều giáo viên sẽ đưa ra nhiều cách giải quyết khác nhau, từ đó lựa chọn ra những cách thực hiện phù hợp nhất. Khi tham gia sinh hoạt chúng tôi đóng vai trò là thành viên chứ không phải cán bộ quản lí đến giám sát. Để tạo không khí bình đẳng, dân chủ, thân thiện trong buổi sinh hoạt, chúng tôi không áp đặt ý kiến của mình, không đánh giá ý kiến của người khác, lắng nghe ý kiến của mọi thành viên với thái độ trân trọng. Chúng tôi cũng nhận một phần việc như các thành viên khác trong tổ. Trong quá trình dự sinh hoạt, chúng tôi ghi chép các nội dung chính hoặc những vấn đề mà giáo viên còn vướng mắc, khi phát biểu đóng góp ý kiến không vội vã kết luận vấn đề một cách chủ quan phân tích tổng hợp các ý kiến rồi đưa ra quyết định để có sức thuyết phục.
- Hướng dẫn tổ trưởng xây dựng nội dung buổi họp sao cho hiệu quả. Nội dung họp cần xoáy sâu vào chuyên môn, đón đầu tìm cách giải quyết cách thực hiện nội dung chương trình sắp giảng dạy cũng như công tác chủ nhiệm lớp, trao đổi kinh nghiệm về bồi dưỡng học sinh giỏi, học sinh yếu, kinh nghiệm quản lý lớp, xây dựng nề nếp lớp,...
- Không chỉ quan tâm chỉ đạo chuyên môn, Ban giám hiệu cần phải quan tâm đến đời sống, tâm tư tình cảm của giáo viên. Từ đó, giúp họ vững tin vào bản thân mình đồng thời họ có thể tin tưởng vào Ban giám hiệu và mạnh dạn bày tỏ nguyện vọng, tâm tư của mình.
3.3.Tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa tổ chuyên môn với các đoàn thể:
Trong một trường học mọi hoạt động muốn có hiệu quả cao, kết quả tốt thì không thể làm việc theo cách “ mạnh ai nấy được”, mà phải có sự phối, kết hợp tốt giữa hoạt động của các tổ chuyên môn với nhau, giữa các tổ chuyên môn với các đoàn thể trong nhà trường dưới sự quản lý, chỉ đạo của ban lãnh đạo nhà trường. 
Phối, kết hợp tốt sẽ đẩy nhanh tiến độ công việc, guồng máy hoạt động sẽ đồng bộ, chắc chắn công việc sẽ đạt kết quả tốt, hiệu quả công việc sẽ cao.
3.4 Tăng cường kiểm tra đánh giá hoạt động chuyên môn của tổ chuyên môn một cách thường xuyên, chặt chẽ và nghiêm túc, khách quan:
Thanh kiểm tra là một chức năng thiết yếu của cơ quan quản lý nhà nước, là phương thức đảm bảo bằng pháp chế, tăng cường kỷ luật trong quản lý nhà nước. Nếu thiếu thanh kiểm tra công tác quản lý sẽ không đạt kết quả tốt. Do đó ở đơn vị trường học phải tổ chức một đội ngũ kiểm tra nội bộ gồm Ban giám hiệu, tổ trưởng chuyên môn và những giáo viên có năng lực, có phẩm chất đạo đức tốt nắm được nghiệp vụ thanh tra, có kế hoạch kiểm tra, thực hiện đúng trình tự thủ tục kiểm tra.
Việc kiểm tra đánh giá hoạt động chuyên môn của các tổ chuyên môn một cách thường xuyên sẽ cung cấp cho cán bộ quản lý nhà trường những thông tin cơ bản về thực trạng hoạt động của các tổ chuyên môn. Từ đó sẽ có những chỉ đạo kịp thời, kịp thời uốn nắn những lệch lạc, khuyến khích hỗ trợ những sáng kiến hay, bảo đảm tốt mục tiêu giáo dục.
Việc kiểm tra thường xuyên đối với giáo viên thông qua các nội dung kiểm tra như: trình độ chuyên môn nghiệp vụ; thực hiện qui chế, qui định chuyên môn; kết quả giảng dạy; việc thực hiện các nhiệm vụ khác, sẽ cung cấp cho cán bộ quản lý trong nhà trường như Ban giám hiệu, tổ trưởng nắm rõ được thực trạng hoạt động sư phạm của từng giáo viên trong trường. Qua đó có thể hình dung được bức tranh hoạt động của giáo viên trong từng tổ, trong toàn trường. Có sự đánh giá toàn diện về hoạt động chuyên môn, việc thực hiện mục tiêu, kế hoạch, nội dung, phương pháp giáo dục, qui chế chuyên môn,... Từ đó đôn đốc việc tuân thủ các qui định của Pháp luật về giáo dục; tư vấn các giải pháp khả thi để phát huy ưu điểm, khắc phục hạn chế; thúc đẩy việc thực hiện nhiệm vụ của Nhà trường nhằm nâng cao chất lượng dạy và học.
4. Một số biện pháp quản lý, chỉ đạo việc sinh hoạt chuyên môn.
4.1. Phối hợp nhịp nhàng giữa BGH và tổ trưởng chuyên môn:
Để có những buổi sinh hoạt chuyên môn hiệu quả sát với thực tế thì BGH và tổ trưởng phải tìm hiểu, nắm bắt được thông tin sát thực từ phía GV. Đầu năm chúng tôi phát phiếu thăm dò những vấn đề GV cần khi muốn giảng dạy tốt lớp mình phụ trách và làm tốt công tác được giao như là nội dung kiến thức gì khó, phương pháp dạy thế nào cho hiệu quả để nâng cao chất lượng của lớp , sau đó chúng tôi phân loại theo từng khối lớp giao Tổ trưởng chuyên môn nghiên cứu để lập kế hoạch chuyên đề cho cả một năm học. Vấn đề gì cần trước thì sẽ triển khai trước, lập kế hoạch chi tiết, ai là người thực hiện, thời gian nào, chuyên đề gì? BGH duyệt kế hoạch và tổ cứ theo kế hoạch đó mà thực hiện. Ngoài ra trong quá trình giảng dạy có những vướng mắc nào thì trong các đợt sinh hoạt GV tiếp tục đề xuất, nêu khó khăn để cùng bàn bạc trao đổi, góp ý cho nhau như gặp khó khăn trong soạn buổi chiều, tiết GD KNS 
Kế hoạch tháng của tổ cũng phải bám sát với kế hoạch của nhà trường, hàng tháng tổ trưởng lập kế hoạch hoạt động của tổ, BGH duyệt kế hoạch và chỉ đạo tổ thực hiện đảm bảo kế hoạch đề ra.
Trước đây, muốn triển khai hay chỉ đạo một nội dung nào đó thì BGH phải tập trung toàn thể GV để phổ biến kế hoạch, mà điều này rất khó về mặt thời gian, nếu cấp bách thì thường phải bớt giờ lên lớp của toàn thể GV. Nhưng trong năm học qua, thì những vấn đề đặc biệt quan trọng chúng tôi mới hội ý toàn thể giáo viên, còn những vấn đề đơn giản hơn thì BGH sẽ trao đổi với 3 tổ trưởng chuyên môn về triển khai chỉ đạo với GV trong tổ, làm như vậy rất gọn nhẹ và hiệu quả, có thể tranh thủ giờ nghỉ giải lao hay 15 phút sinh hoạt đầu buổi.
Trong các cuộc họp giao ban đầu tuần BGH đánh giá cụ thể những việc đã làm được, hay chưa làm được và thường xuyên nhắc nhở các tổ cần thực hiện đúng kế hoạch đã đề ra.
4.2- Chọn và bồi dưỡng cho tổ trưởng chuyên môn:
* Chọn tổ trưởng tổ chuyên môn:
Hoạt động chuyên môn trong trường tiểu học chiếm vị trí đặc biệt quan trọng, trong đó tổ chuyên môn là một tổ chức đảm nhận chức năng thực thi nhiệm vụ chuyên môn. Thế nên vai trò của tổ trưởng chuyên môn là người trục tiếp quản lí nhiều mặt hoạt động của giáo viên và cả khối lớp, là người chịu trách nhiệm trước hiệu trưởng và chất lượng giảng dạy của giáo viên và kết quả học tập của học sinh trong tổ của mình. Chính vì thế mà ngay từ đầu năm học, sau khi đã cân nhắc kĩ càng, tôi tham mưu với Hiệu trưởng để chọn ra được những tổ trưởng thật sự đáp ứng được các yêu cầu công tác. Muốn chỉ đạo tốt hoạt động của tổ, người tổ trưởng phải đảm bảo các điều kiện sau:
- Phải là người có tâm với nghề, nhiệt tình trong công tác, chấp hành tốt các quy định của ngành, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc.
- Người tích cực đi đầu, xung phong gương mẫu trong mọi hoạt động, có kiến thức vững vàng, có nhiều kinh nghiệm trong công tác giảng dạy, làm việc luôn có kế hoạch.
- Người nhiệt tình, kiên quyết, dám quyết định, am hiểu công việc, chịu trách nhiệm với công việc đồng thời có nhiều đóng góp trong việc xây dựng tập thể vững mạnh.
- Người bạn đồng hành, đồng chí chân thành, sẵn sàng giúp đỡ đồng nghiệp về tinh thần lẫn vật chất và điều cốt lõi là phải biết động viên tinh thần, khích lệ sự cố gắng phấn đấu của mọi thành viên trong tổ.
* Bồi dưỡng tổ trưởng tổ chuyên môn:
Điều quan trọng là người tổ trưởng phải có uy tín, được tập thể tín nhiệm. Biết điều hành các hoạt động của tổ khối một cách khoa học, hiệu quả. Vì vậy tôi quan tâm đến việc: Bồi dưỡng năng lực tổ chức, chỉ đạo chuyên môn trong tổ. Đó là các kiến thức, kĩ năng xây dựng và tổ chức thực hiện kế hoạch tổ theo năm học, tháng, tuần; bồi dưỡng về nghiệp vụ kiểm tra nội bộ . Bồi dưỡng những kĩ năng tổ chức, sắp xếp nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn cho cả năm học, cho từng buổi cụ thể. Bồi dưỡng năng lực tổ chức, điều hành một buổi sinh hoạt chuyên môn, tổ chức một chuyên đề, một cuộc thi trong tổ; một số kĩ năng ra đề kiểm tra cho học sinh trong các đợt kiểm tra định kì, phân công nhiệm vụ cho các thành viên trong tổ đúng người, đúng việc; kiểm tra, đôn đốc để điều chỉnh và giúp đỡ giáo viên một cách kịp thời; Bồi dưỡng kĩ năng đánh giá giáo viên theo Chuẩn nghề nghiệp giáo viên Tiểu học.
Biện pháp bồi dưỡng là: Yêu cầu tổ trưởng nắm vững các văn bản chỉ đạo, nắm vững chương trình, chuẩn kiến thức kĩ năng cơ bản các môn học của các lớp thuộc khối lớp trong tổ phụ trách. Những vấn đề nào chưa hiểu thì tôi giải thích bổ sung trên nguyên tắc tự bồi dưỡng là chủ yếu.
4.3. Hướng dẫn tổ trưởng xây dựng kế hoạch năm học của tổ chuyên môn
- Kế hoạch năm học của tổ chuyên môn (thường gọi tắt là “Kế hoạch tổ chuyên môn”) là bản dự kiến kế hoạch triển khai tất cả các hoạt động của tổ chuyên môn trong một năm học, nhằm thực hiện những mục tiêu phát triển của tổ chuyên môn và của nhà trường.
- Xây dựng kế hoạch tổ chuyên môn trong trường Tiểu học là sự xác định một cách có căn cứ khoa học những mục tiêu, nhiệm vụ, chỉ tiêu của tổ chuyên môn và định ra những phương tiện cơ bản để thực hiện có kết quả những nhiệm vụ, chỉ tiêu đó. Khi xác định các mục tiêu nhiệm vụ, cần đưa ra những chỉ tiêu, xác định mức độ, các chỉ tiêu phải được định lượng và biểu thị cụ thể bằng những con số, tỷ lệ % ...
- Bản chất của việc xây dựng kế hoạch tổ chuyên môn là xác định xem trong năm học, tổ chuyên môn hướng đến những mục tiêu phát triển nào; muốn thực hiện các mục tiêu đó cần phải làm gì, làm thế nào, khi nào làm và ai sẽ làm.
Như vậy, kế hoạch tổ chuyên môn được xây dựng trên cơ sở cụ thể hóa kế hoạch năm học, kế hoạch chuyên môn, kế hoạch bồi dưỡng của nhà trường. Khi xây dựng cần căn cứ vào điều kiện thực tiễn của nhà trường, tình hình đội ngũ giáo viên, điều kiện về cơ sở vật chất và thực tiễn học sinh trong tổ. Trong kế hoạch tổ chuyên môn thì nội dung sinh hoạt tổ chuyên môn là một phần quan trọng. Nội dung này phải thể hiện được những công việc cần làm cho cả năm học và bổ sung những vấn đề nhà trường chỉ đạo hoặc nảy sinh như tăng cường biện pháp bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo học sinh yếu sau mỗi lần kiểm tra định kì; dạy học theo nhóm đối tượng học sinh, theo nhóm sở thích; những vấn đề giáo viên chưa nắm vững hoặc gặp khó khăn trong quá trình giảng dạy đặc biệt quan tâm đến những giáo viên mới ra trường hoặc năng lực chuyên môn còn hạn chế. 
4.4. Qui trình xây dựng kế hoạch tổ chuyên môn.
- Bước 1: Tổ trưởng chuyên môn lập dự thảo kế hoạch năm học :
+Việc 1: Thu thập, xử lý thông tin.
+ Việc 2: Xác định các mục tiêu, nhiệm vụ.
+Việc 3: Xây dựng yêu cầu, các chỉ tiêu.
+Việc 4: Xác định các biện pháp.
+ Việc 5: Dự kiến công việc, thời gian
- Bước 2: Thông qua, lấy ý kiến đóng góp của tập thể
- Bước 3: Điều chỉnh, hoàn thiện chỉnh lý dự thảo kế hoạch
- Bước 4: Gửi dự thảo kế hoạch cho Hiệu trưởng phê duyệt
- Bước 5: Công bố và thực hiện kế hoạch
4.5 - Hướng dẫn thực hiện một buổi sinh hoạt chuyên môn
* Nâng cao chất lượng các buổi sinh hoạt chuyên môn
Chuẩn bị các nội dung sinh hoạt sao cho vừa thiết thực, vừa phong phú, sinh động không hề đơn giản, đòi hỏi tổ trưởng chuyên môn phải chuẩn bị trước về nội dung và cả cách thức thực hiện. Không nên lặp lại một kiểu sinh hoạt chuyên môn từ tháng này đến tháng khác theo kiểu đến hẹn lại lên mà nên có sự thay đổi linh hoạt và luôn tạo ra sự mới mẻ. Căn cứ yêu cầu về tính chất, nội dung công việc để lựa chọn một hình thức sinh hoạt sao cho phù hợp. 
Bất cứ tổ chức sinh hoạt chuyên môn theo kiểu gì cũng nên tránh nặng về hành chính, sự vụ. Muốn vậy, hơn ai hết, BGH, tổ trưởng phải là người thủ lĩnh để tạo sinh khí phấn chấn cho đội ngũ. Trước một buổi sinh hoạt chuyên môn, tổ trưởng nên đặt câu hỏi trong đầu: Như thế nào gọi là mới và đổi mới ra sao? Chẳng hạn, có thể xây dựng một tiết dạy mà trước đó, tất cả các GV đã được nghiên cứu, trao đổi, thảo luận về phương pháp dạy hiệu quả; tổ chức cho giáo viên tiến hành dạy thử nghiệm để đúc rút kinh nghiệm.
Hay như việc cử một giáo viên nào đó báo cáo chuyên đề, thì ít ra, tài liệu phải được phát trước cho từng GV nghiên cứu; tổ trưởng trong vai trò đạo diễn, đặt câu hỏi tìm ra vấn đề nổi cộm để tạo tình huống tháo gỡ Nếu tất cả các tổ trưởng chuyên môn đều có tố chất như thế, chắc chắn việc thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy không chỉ dễ dàng mà còn tạo ra niềm vui nghề nghiệp -hành trang cần thiết cho mỗi người thầy.
* Nội dung, cấu trúc sinh hoạt tổ chuyên môn thường kỳ:
Sinh hoạt tổ chuyên môn thường kỳ là tháng hai lần vào tuần thứ hai và tuần thứ tư của tháng sau tuần một, như vậy tất cả các giáo viên trong tổ đã được lĩnh hội các nội dung kế hoạch tháng của nhà trường, công đoàn, của chuyên môn trường, các đoàn thể báo cáo tổng kết kế hoạch tháng trước. Như vậy phần nào giáo viên đã hình dung hết kế hoạch của tháng cho từng bản thân.
Chuẩn bị của t

Tài liệu đính kèm:

  • docsang_kien_kinh_nghiem_mot_so_bien_phap_doi_moi_nang_cao_chat.doc